ახალი სამეცნიერო კვლევები ხაზს უსვამს გულისა და ტვინის ღრმა ურთიერთდაკავშირებულობას. როგორც აღმოჩნდა, თითოეული გულისცემა გავლენას ახდენს კოგნიტურ ფუნქციებსა და ემოციურ მდგომარეობაზე მილიწამებში. ეს მჭიდრო კავშირი წარმოადგენს ერთ-ერთ ძირითად ახსნას იმ ფაქტისა, თუ რატომ შეინიშნება გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების, მაგალითად, არტერიული ჰიპერტენზიის, მაღალი თანხვედრა ფსიქიკური ჯანმრთელობის დარღვევებთან, კერძოდ, დეპრესიასა და შფოთვით აშლილობებთან.
კვლევის ავტორები გვთავაზობენ „ტვინი-სხეულის მდგომარეობების“ კონცეპტუალურ ჩარჩოს, რომელიც ოპერირებს დროის სხვადასხვა შკალაზე და აღწერს დინამიკურ სისტემას:
- მიკრომდგომარეობები (Microstates): ეს არის ხანმოკლე მდგომარეობები, რომლებიც შეესაბამება მყისიერ და სწრაფ ემოციურ რეაქციებს, როგორიცაა სიხარული ან ბრაზი.
- მეზომდგომარეობები (Meso States): ეს არის შედარებით ხანგრძლივი მდგომარეობები, რომლებიც დაკავშირებულია ისეთ ფენომენებთან, როგორიცაა მწვავე ან ქრონიკული სტრესი.
- მაკრომდგომარეობები (Macrostates): ეს არის გრძელვადიანი მდგომარეობები, რომლებიც საფუძვლად უდევს ქრონიკულ პათოლოგიებს, მათ შორის ფსიქიკურ აშლილობებსა და გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებს.
მაქს პლანკის სახელობის ადამიანის კოგნიციური და ტვინის მეცნიერებათა ინსტიტუტის ნევროლოგიის დეპარტამენტის დირექტორი, არნო ვილინგერი, აღნიშნავს, რომ „ფსიქიკურ დაავადებებს ყოველთვის ახასიათებს გულ-სისხლძარღვთა კომპონენტი, რომელსაც შესაძლოა ჯერ არ ჰქონდეს გამოვლენილი კლინიკური სიმპტომატიკა, და პირიქით. შესაბამისად, ფსიქიკურ და გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების მაღალი თანხვედრა მიუთითებს მათ ფუნდამენტურ ურთიერთკავშირზე.“
მიუხედავად იმისა, რომ ამ მაღალი თანხვედრის ზუსტი ეტიოლოგიური ფაქტორები სრულად დადგენილი არ არის (მაგალითად, მიზეზებად განიხილება როგორც ფსიქოლოგიური რეაქცია გულ-სისხლძარღვთა დაავადების დიაგნოზზე, ასევე არაჯანსაღი ცხოვრების წესი, როგორც რისკ-ფაქტორი), მკვლევრები ამტკიცებენ, რომ ნებისმიერ ფიზიკურ პროცესს, იქნება ეს გულისცემა, წნევის ვარიაცია თუ მეტაბოლური ცვლილება, ავტომატურად თან ახლავს მენტალური ან ფსიქოლოგიური პროცესი, რაც მათ განუყოფელ ურთიერთკავშირზე მიუთითებს.
ეს აღმოჩენები მიუთითებს იმაზე, რომ მკურნალობის სტრატეგიებმა უნდა მოახდინოს გულ-სისხლძარღვთა, ნევროლოგიური და ფსიქოლოგიური ფაქტორების ინტეგრირება, რათა მიღწეულ იქნას ჯანმრთელობის უფრო ეფექტური მართვა. შესაბამისად, პრევენციასა და თერაპიაში ორივე ასპექტი მუდმივად უნდა იქნეს გათვალისწინებული, მაშინაც კი, თუ კლინიკურ სურათში თავდაპირველად მხოლოდ ერთი მათგანი დომინირებს.
მკვლევრები დასძენენ, რომ გულისა და სისხლძარღვთა სისტემის გარდა, სხვა ორგანოთა და სისტემები, განსაკუთრებით იმუნური სისტემა, ასევე უწყვეტად ურთიერთქმედებენ ტვინთან და ფსიქიკასთან.
წყარო: NeuroScience
