უახლესმა, ფართომასშტაბიანმა გენეტიკურმა კვლევამ მნიშვნელოვანი პოტენციალი გამოავლინა: მედიკამენტები, რომლებიც უკვე გამოიყენება ტიპი 2 დიაბეტისა და სიმსუქნის სამკურნალოდ, შესაძლოა ეფექტური იყოს ალკოჰოლის მოხმარების შემცირებისა და აქედან გამომდინარე ღვიძლის ფუნქციური მდგომარეობის გაუმჯობესებისთვისაც. ჟურნალ “Molecular Psychiatry”-ში გამოქვეყნებული აღნიშნული კვლევა მიანიშნებს ალკოჰოლიზმის სამკურნალო სრულიად ახალი ფარმაკოლოგიური სტრატეგიების შემუშავების შესაძლებლობაზე.
აშშ-ის ალკოჰოლის ჭარბი მოხმარებისა და ალკოჰოლიზმის ეროვნული ინსტიტუტის (NIAAA) მკვლევრებმა ვრცელი გენეტიკური მონაცემები გააანალიზეს. მათ გამოიყენეს მეთოდი, რომელიც ცნობილია როგორც მენდელისეული რანდომიზაცია (Mendelian randomization) , რათა შეესწავლათ, თუ როგორ ზემოქმედებს გლუკაგონის მსგავსი პეპტიდ-1-ის (GLP1R) და გლუკოზაზე დამოკიდებული ინსულინოტროპული პოლიპეპტიდის (GIPR) რეცეპტორების გენეტიკური ვარიაციები ალკოჰოლის მოხმარებასთან დაკავშირებულ ქცევებზე.
ამ კვლევის ერთ-ერთი საინტერესო აღმოჩენა ის არის, რომ ეს გენეტიკური მარკერები შერჩევითად მუშაობს: ისინი მხოლოდ ალკოჰოლის მოხმარებასთან არიან დაკავშირებული, მაგრამ არანაირი კავშირი არ აქვთ სხვა ნივთიერებებთან, როგორიცაა თამბაქო, კანაფი ან ოპიოიდები.
თუმცა, აღმოჩნდა კავშირი კვებით ჩვევებთან: იმავე გენეტიკური პროფილით ადამიანები უფრო ხშირად ირჩევდნენ დაბალცხიმიან და მცენარეულ საკვებს.
ეს ფაქტი მეცნიერებს აფიქრებინებს, რომ მეტაბოლიზმის (როგორც ორგანიზმი ამუშავებს საკვებს) და დამოკიდებულების პროცესებს შეიძლება საერთო ბიოლოგიური მექანიზმები ჰქონდეს. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, გზა, რომლითაც ჩვენი ტვინი არეგულირებს შიმშილს, შესაძლოა ასევე მონაწილეობდეს ალკოჰოლისადმი ლტოლვის მართვაში.
მიუხედავად იმისა, რომ კვლევაში უშუალოდ GLP-1-სა და GIP-ზე დაფუძნებული პრეპარატები ალკოჰოლიზმით დაავადებულ პირებზე არ გამოცდილა, მიღებული მონაცემები სარწმუნოა და ადასტურებს, რომ წონაში დასაკლებ მედიკამენტს შეუძლიათ მნიშვნელოვნად შეამციროს ალკოჰოლზე დამოკიდებულება.
ეს მონაცემები ქმნის მყარ საფუძველს მომავალი კლინიკური კვლევებისთვის, რომელთა მიზანი იქნება GLP-1-ისა და GIP რეცეპტორების აგონისტების თერაპიული ეფექტურობის შეფასება ალკოჰოლთან დაკავშირებული მდგომარეობების მართვაში. დადასტურების შემთხვევაში, ეს მიდგომა შესაძლოა ჩამოყალიბდეს ორმაგი მოქმედების ახალ სტრატეგიად, რომელიც ერთდროულად დაძლევს ალკოჰოლის მოხმარების აშლილობის როგორც მეტაბოლურ, ისე დამოკიდებულებით პათოფიზიოლოგიურ კომპონენტებს.
წყარო: Nature
